Voorzitter,

De eerste kennismaking met het coalitieakkoord resulteerde voor de fractie van 50PLUS in een positieve leeservaring die ons allerlei warme gevoelens bezorgde. We troffen prachtige voornemens aan maar ook een enorme hoeveelheid positief getoonzette algemeenheden. Dit akkoord deed ons qua toonzetting denken aan het beste dat “corporate proza” kan voortbrengen. Het lijkt wel een product van de afdeling communicatie.

Het werkstuk is ook keurig verluchtigd met fraaie plaatjes vol met gelukkige mensen die nuttige en mooie dingen doen in een aansprekende ambiance. Het is duidelijk dat dit verhaal vooral bedoeld is om ons, net als in de reclame, positieve gevoelens te bezorgen over de afzender en haar producten. Maar net als bij fraaie reclamefolders is het ook hier verstandig om kritisch na te gaan of alle beloftes en aanprijzingen in de praktijk wel worden waargemaakt. Papier is geduldig, en door de ervaring wijs geworden wil onze fractie dit soort al te positief getoonzette werkstukken graag beoordelen volgens het principe “eerst zien, dan geloven”.

Die opstelling komt overigens niet voort uit achterdocht. Wij beginnen deze periode graag met deze coalitie en haar vertegenwoordigers in GS met een positieve grondhouding. Desondanks past ons als volksvertegenwoordigers een kritische houding. Soms zijn verhalen net iets te mooi om waar te zijn en dient het gladde beleidsproza om minder fraaie zaken in de werkelijkheid te verbloemen.

En bovendien is het vaak belangrijker om te zien wat er niet in het stuk voorkomt dan wat er wel naar voren wordt gebracht. Een paar hete hangijzers worden niet met naam en toenaam genoemd terwijl het toch ondenkbaar is dat daar geen afspraken over zijn gemaakt. Wat voor waarde moeten we dan aan dit coalitieakkoord hechten als sleutelkwesties[1]niet worden benoemd of slechts in nietszeggende vage abstracte termen worden behandeld ? Onze fractie heeft weinig behoefte aan een “feel-good-document” dat onvoldoende “to the point” is en waarin de belangrijkste afspraken niet voorkomen. Dat noopt ons ook om op indirecte wijze een indruk te krijgen van wat ons te wachten staat.

Als we met die blik naar de hoofdstukindeling van het akkoord kijken dan geeft deze naar onze inschatting precies de volgorde van de beleidsprioriteiten van deze coalitie aan. Bereikbaarheid staat bovenaan, gevolgd door energievoorziening en regionale economie. Daarna komen natuur, bouwen en wonen, en tenslotte een gezonde en veilige leefomgeving. Financiën en organisatie vormen het sluitstuk. In combinatie met een blik op de portefeuilleverdeling vormt dit een veelzeggend beeld. Het gaat vooral over economie en welvaartsvergroting. De inwoners en hun welbevinden komen eigenlijk nauwelijks in het stuk voor.

Het is dus duidelijk waar de prioriteiten liggen en wie daar de meest invloed op heeft uitgeoefend. Die volgorde van beleidsonderwerpen zegt eigenlijk meer over de prioriteiten dan de 41 pagina’s lange opsomming van allerlei zaken en doelstellingen in het akkoord waarvan overigens 99% tot het vigerende beleid behoort.

Een uitzondering hierop vormt voor ons de beoogde portefeuille van Gedeputeerde mevrouw Koning. Onze fractie is blij te lezen dat dit college in ieder geval Sport en Recreatie in haar beleid wil betrekken. Het is geen geheim dat de fractie van 50PLUS Zuid Holland graag ziet dat naast Sport  (naar onze mening een onderdeel van gezondheid) de Provincie ook Gezondheid opneemt in haar beleid. Daarom dient onze fractie een motie in om niet Sport en Recreatiemaar Gezondheid & Recreatieop te nemen in het beleid van dit college.

Wij bespeurden weinig nieuws in het verhaal en dat is opmerkelijk omdat de politieke samenstelling van de coalitie nogal gewijzigd is. We zien dus eigenlijk nauwelijks de inbreng van de nieuw toegetreden fracties terug in het papieren verhaal. Dat is op zijn minst merkwaardig te noemen. Het stuk is zo algemeen en globaal dat het gemakkelijk een “Staten breed” akkoord had kunnen zijn. De fractie van 50PLUS is voorstander van het werken met een Staten breed akkoord waarbij naar onze mening de directe democratie dicht bij de mensen komt. Voorzitter het onderscheidende karakter van deze coalitie zal dus straks  in de praktijk moeten blijken als we gaan zien op welke wijze er al dan niet intern maar ook Staten breed wordt samengewerkt, en als we gaan zien hoe enkele sleutelkwesties zullen worden benaderd waarover wel afspraken zullen zijn gemaakt maar waarvan de uitkomsten ons op dit moment worden onthouden.

Voorzitter een hamvraag voor onze fractie is welke gedeelde maatschappij- en mensvisie er eigenlijk verborgen gaat achter het vaandel van het voorliggende startdocument van deze coalitie. Hebben de zichzelf links noemende partijen daar voldoende inbreng op gehad ? Waar bestaat die eventuele invloed dan uit ? En welke concrete ambities hebben de diverse deelnemers aan deze coalitie ? Wat wil men eigenlijk beter gaan doen in de komende periode ? En vooral, wat gaan de mensen daarvan merken ? Met andere woorden, welke zaken waren er dan rijp voor verbetering ? En gaat er eigenlijk wel wat veranderen t.o.v. de voorgaande periode ? Naar onze mening worden deze vragen onvoldoende beantwoord in het stuk dat voorligt en bieden ook de kekke video’s die ons werden aangeboden wat dit betreft onvoldoende soelaas.

Globaal gesproken is onze indruk uit het totaalbeeld dat we met deels andere mensen en deels andere partijen gewoon doorgaan op de eerder ingeslagen weg. De fractie van 50PLUS acht dat een gemiste kans. Ons motto is “het kan (op onderdelen) zoveel beter”.

Voorzitter, voor de fractie van 50PLUS is het een “doorn in ons oog” dat het dualisme in de Provincie naar onze mening ten grave is gedragen. Een goed voorbeeld hiervan is dat het als “normaal” gezien wordt dat een Gedeputeerde aanschuift bij een Fractievergadering van, ik zeg voorheen zijn of haar partij, want voorzitter naar onze mening is een Gedeputeerde er voor alle inwoners van de Provincie en is een “politieke persoonlijke kleur” niet relevant. Voorzitter daarom wil onze fractie u vragen GS erop aan te spreken dat de Gedeputeerde geen deel uit maakt van het Fractie overleg.

Wij hopen dat de fracties die samen de coalitie vormen voldoende lef zullen tonen om hun eigen lijn te blijven volgen. We hebben in het recente verleden in de Staten teveel slaafse verdedigers van een vermeend coalitiebelang gezien. En we vonden dat sommige gedeputeerden ook te weinig hun best deden om de noodzakelijke professionele distantie in acht te nemen met betrekking tot de eigen fractie. Zonder last of ruggenspraak is een principe dat ook hier zou moeten gelden

Voorzitter laten we vervolgens nog even het vergrootglas leggen op de diverse hoofdstukken van dit akkoord, waardoor we ons standpunt nog wat verder kunnen verduidelijken [….].

Download het PDF-bestand voor de volledige tekst.