Het merkwaardige feit doet zich voor dat de overheid anticipeert op de vergrijzing en de stijgende levensverwachting door pensioenen te korten, en door bijvoorbeeld tot fiscalisering en uitstel van de ingangsleeftijd van de AOW te besluiten. Tegelijkertijd missen we diezelfde vooruitziende blik en ambitie van de overheid om aan de voorzieningenkant maatregelen te treffen als maatschappelijk antwoord op de vergrijzing.
Ouderen worden wel financieel benadeeld maar tegelijkertijd onvoldoende bediend door de overheid in zaken die essentieel zijn en die tot de eerste levensbehoeften kunnen worden gerekend. De oudere belastingbetalers krijgen zo te weinig ‘bang for the buck’. Dat is op zijn minst nogal merkwaardig te noemen. Dat is overigens niet een vorm van generatie-denken. Iedereen hoopt oud te worden en woningen bouw je voor de lange termijn. Om het bijvoorbeeld maar niet te hebben over de ontbrekende voorzieningen voor mensen die aan dementie lijden. Dat wordt volksziekte no. 1 en iedereen heeft er “last van” als er onvoldoende woon-zorgvoorzieningen zijn. Het is een boeiend fenomeen dat we ons wel beleidsmatig bezig houden met de stijgende zeespiegel maar niet of nauwelijks met de tsunami van de bevolkingsgroei en meer specifiek de vergrijzing.
Sturen of meedrijven ?
In 2040 zijn er bijna 4,8 miljoen 65-plussers in Nederland (toename 55%). Eerlijk gezegd zijn we totaal niet voorbereid om die mensen straks op passende wijze te kunnen huisvesten. We hebben bijvoorbeeld in verhouding tot de (toekomstige) woonbehoefte teveel gezinswoningen en veel te weinig woningen voor een- en tweepersoons huishoudingen. We moeten ook goed beseffen dat er andere woonvormen en meer diversiteit nodig zijn, niet alleen voor ouderen trouwens. Aanpakken van de gevolgen van vergrijzing moet naar onze mening een van de strategische opgaven voor de overheid worden. Dat is zoals hiervoor opgemerkt in ieders belang. Als we alles op een rijtje zetten op het onderwerp huisvesting dan zijn er op dit moment veel te weinig woningen, en er is daarnaast een mismatch tussen de bestaande woningvoorraad en de vraag naar woningen, zowel qua type woningen als qua betaalbaarheid.
De woningnood is geen natuurverschijnsel
Sommige doelgroepen (starters, spoedzoekers) komen op dit moment nauwelijks aan de bak. Seniorenhuisvesting is een belangrijke factor of sleutel om iets aan de woningnood te kunnen doen omdat we via het stimuleren van doorstroming tot een meer efficiënt gebruik van onze woningvoorraad kunnen komen. Dat er sprake is van een wooncrisis behoeft eigenlijk nauwelijks verdere uitleg of toelichting. Dat heeft alles te maken met het feit dat de Rijksoverheid zich het laatste decennium heeft teruggetrokken uit de volkshuisvesting. De huidige woningnood is geen natuurverschijnsel maar een direct gevolg van verkeerd beleid. Dat meedrijven en vertrouwen op de onzichtbare hand van de markt begint langzamerhand verleden tijd aan het worden. Er komt steeds meer steun voor actieve beleidsvoering door de Rijksoverheid. Er moet geïnvesteerd worden, nogmaals dat is algemeen belang. Je zou willen dat mensen die overweging ook meenemen naar het stemhokje op 17 maart.
Ook de provincie kan wat doen
Zoals met alle grote maatschappelijke opgaven moeten de oplossingen tot stand komen door goede samenwerking tussen alle drie de bestuurslagen. 50PLUS is ook in de provincie vertegenwoordigd en in de provincie Zuid Holland heeft de fractie het initiatief genomen om de woningnood en met name het aspect seniorenhuisvesting meer nadrukkelijk op de politieke agenda te krijgen. Inmiddels zijn we al wat stappen verder en is er een goede samenwerking ontstaan tussen meerdere politieke fracties om hierin gezamenlijk op te trekken. Dat is een verheugend feit. Kijk hier naar de bijdrage van Jaap Haasnoot (50PLUS) in de commissie RWE van Prov. Staten Zuid Holland d.d. 13 januari 2021. In deze vergadering werd o.a. een discussienotitie van 50PLUS besproken.
Deltaplan naoorlogse (flat)wijken
Doel van de discussienotitie van 50PLUS is de seniorenhuisvesting van de grond te krijgen om op die manier de doorstroming op de woningmarkt te verbeteren. Onderdeel van het plan is ook een nieuwe vorm van “stadsvernieuwing” te introduceren. Dit “Deltaplan voor naoorlogse (flat)wijken” beoogt grootscheepse sloop en nieuwbouw van in de zestiger en zeventiger jaren gebouwde woningen, voor zover die niet meer aan de eisen van deze tijd voldoen. Renoveren is bij woningen die aan het einde van de levensduur zijn niet meer rendabel. Voor dit plan is geld van de Rijksoverheid nodig en alle tekenen wijzen er op dat er na de verkiezingen ruimte zal zijn voor dit soort initiatieven.
We kunnen hierbij diverse maatschappelijke opgaven aan elkaar koppelen. Dus niet alleen inspelen op de demografische ontwikkelingen, maar ook tegemoet komen aan eisen op het gebied van klimaatadaptatie en energietransitie. Bij een dergelijke integrale aanpak kun je meteen ook de hele woonomgeving aanpakken, zorgen voor verdichting en misschien zorgen voor een andere stedenbouwkundige opzet. Er zitten veel diverse aspecten aan dit plan. Daarom verwijzen we belangstellenden naar de oorspronkelijke tekst van het stuk dat hier te vinden is.
Mocht ik in de Tweede Kamer terecht komen dan ga ik me hier vol voor inzetten.
Jaap Haasnoot
kandidaat Kamerlid 50PLUS